انواع دستگاه کارتخوان (POS) و مزایا و معایب آن + جدول مقایسه

دستگاه کارتخوان یا پایانه فروش (POS) دیگر ابزاری جانبی محسوب نمی‌شود، بلکه به یکی از ارکان اصلی هر کسب‌وکار برای انجام و مدیریت تراکنش‌های مالی تبدیل شده است. انتخاب درست میان مدل‌های متنوع از دستگاه‌های عادی تا مدل‌های هوشمند اندرویدی، نقشی تعیین‌کننده در افزایش سرعت فروش و رضایت مشتری دارد. با توجه به تنوع گزینه‌ها در بازار، آشنایی با انواع دستگاه پوز و درک ویژگی‌های فنی، مالی و کاربردی آن‌ها اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند. در این راهنمای جامع، با بررسی دقیق مدل‌های مختلف کارتخوان و مقایسه نمونه‌های سیار و رومیزی، شما را در مسیر انتخابی هوشمندانه و متناسب با نیاز واقعی کسب‌وکارتان همراهی می‌کنیم.

معرفی انواع دستگاه کارتخوان و کاربرد هرکدام

برای انتخاب درست، باید بدانید هر نوع دستگاه کارتخوان چه نقشی در کسب‌وکار شما ایفا می‌کند. از مدل‌های ثابت گرفته تا کارتخوان‌های سیار و اندرویدی، هر کدام مزایا و محدودیت‌های خاص خود را دارند. در ادامه، با معرفی و مقایسه‌ی این مدل‌ها، به شما کمک می‌کنیم تصمیمی آگاهانه‌تر بگیرید.

کارتخوان ثابت (Fixed POS)

کارتخوان ثابت برای استفاده در یک محل مشخص طراحی شده و از طریق کابل تلفن یا شبکه به بانک متصل می‌شود. این نوع دستگاه با سرعت و پایداری بالا، گزینه‌ای ایده‌آل برای فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌هاست.

اتصال آن به صندوق فروشگاهی و نرم‌افزار حسابداری، ثبت مبالغ را دقیق‌تر و سریع‌تر می‌کند. مدل‌های PAX S58 و PAX S80 از پرفروش‌ترین نمونه‌ها هستند. محدودیت جابجایی، تنها ضعف آن در برابر مزیت بزرگش یعنی ثبات عملکرد است.

کارتخوان سیار (Wireless POS)

کارتخوان‌های سیار تحول بزرگی در روش پرداخت ایجاد کرده‌اند. این دستگاه‌ها از طریق سیم‌کارت یا Wi-Fi به اینترنت متصل می‌شوند و امکان پرداخت در هر مکان را فراهم می‌کنند؛ از رستوران‌ها و پیک‌های موتوری تا تعمیرکاران سیار.

در انتخاب انواع کارتخوان‌های سیار، عمر باتری و کیفیت آنتن‌دهی اهمیت زیادی دارد. باتری آن‌ها معمولاً بین ۸ تا ۴۸ ساعت دوام دارد و سرعت تراکنش به پوشش شبکه بستگی دارد. مدل‌های PAX S90، PAX S910، Morefun H9 و Newland ME31 از گزینه‌های محبوب و پرفروش بازار ایران هستند.

کارتخوان اندرویدی (Android POS)

کارتخوان‌های اندرویدی نسل جدید و هوشمند پایانه‌های فروش‌اند که فراتر از پرداخت عمل می‌کنند. این دستگاه‌ها با سیستم‌عامل اندروید امکان نصب نرم‌افزار حسابداری، مدیریت موجودی، باشگاه مشتریان و صدور فاکتور را فراهم می‌سازند.

نمایشگر لمسی، دوربین، بارکد خوان و اتصال به شبکه‌های 4G و Wi-Fi، این نوع کارتخوان را به ابزاری چندمنظوره برای مدیریت و پرداخت تبدیل کرده است. مدل‌هایی مانند PAX A930 و TECHNO P10 با کارایی بالا و امکانات گسترده، انتخابی حرفه‌ای برای کسب‌وکارهای مدرن محسوب می‌شوند.

بیشتر بخوانید: راه‌اندازی باشگاه مشتریان در ۵ گام ساده و کاربردی

کارتخوان اندرویدی

کارتخوان کامپیوتری (PC-POS) 

این نوع کارتخوان به‌صورت مستقل عمل نمی‌کند و به کامپیوتر یا صندوق فروشگاهی متصل می‌شود. در سیستم‌های فروش یکپارچه، مبلغ فاکتور مستقیماً از نرم‌افزار حسابداری به دستگاه ارسال می‌شود و به این ترتیب، خطای انسانی در ورود مبلغ حذف می‌گردد. 

این قابلیت برای داروخانه‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای با قیمت‌های متغیر و تخفیف‌های متعدد، سرعت و دقت پرداخت را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

کارتخوان موبایلی (mPOS)

کارتخوان‌های موبایلی یا جیبی کوچک‌ترین و اقتصادی‌ترین نوع دستگاه کارتخوان بشمار می‌رود. این دستگاه‌ها از طریق بلوتوث به تلفن همراه یا تبلت متصل شده و با اپلیکیشن مخصوص، تراکنش را پردازش می‌کنند. به‌دلیل قیمت پایین و قابلیت حمل بالا، برای مشاغل خانگی، فریلنسرها و غرفه‌داران نمایشگاهی گزینه‌ای ایده‌آل‌اند.

 رسید پرداخت نیز به‌صورت دیجیتال و پیامکی ارسال می‌شود که علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه، به حفظ محیط زیست کمک می‌کند.

مقایسه جامع و کاربردی انواع دستگاه کارتخوان

برای تصمیم‌گیری سریع‌تر، جدول زیر مقایسه‌ای جامع از انواع کارتخوان را ارائه می‌دهد تا بتوانید بر اساس نیاز کسب‌وکارتان، گزینه‌های کم‌کاربرد را کنار گذاشته و روی مدل‌های مناسب و کارآمد تمرکز کنید.

توجه: قیمت‌های ذکر شده تقریبی بوده و بر اساس مدل، وضعیت (آکبند یا استوک) و فروشنده متغیر است.

انواع روش دریافت دستگاه پوز (POS)

پیش از خرید دستگاه پوز، باید بین دو مدل کارتخوان شخصی (تملیکی) و کارتخوان بانکی (امانی) یکی را انتخاب کنید. این تصمیم تنها یک تصمیم مالی نیست؛ بلکه بر سرعت راه‌اندازی و الزامات قانونی کسب‌وکارتان تأثیر مستقیم دارد.

کارتخوان بانکی (امانی)

در روش امانی دستگاه پوز به شما «امانت» داده می‌شود. معمولاً هزینه خرید اولیه ندارد یا ودیعه کمی می‌خواهد، اما شرایط خاصی دارد: 

• جواز کسب و محل ثابت 
• حداقل تعداد تراکنش ماهانه 
• رعایت ضوابط بانکی

 اگر شرایط را نقض کنید، دستگاه پس گرفته می‌شود یا جریمه می‌شوید. جابه‌جایی و تغییر پذیرنده هم محدود است. مزیت اصلی‌اش هزینه آغازین پایین و خدمات منظم بانکی است؛ از معایب کارتخوان امانی می‌توان به انعطاف‌پذیری پایین و وابستگی به قوانین بانک اشاره کرد.

کارتخوان شخصی (تملیکی)

در روش تملیکی شما دستگاه را از شرکت خصوصی خریداری کرده و مالک آن می‌شوید. معمولاً بدون الزام جواز کسب (بسته به فروشنده) و با راه‌اندازی سریع ارائه می‌شود؛ حداقل تراکنش اجباری ندارد و می‌توانید آن را هر جا نیاز است ببرید. مزیت اصلی این نوع آزادی و انعطاف بالا است؛ در عوض هزینه اولیه خرید و بخشی از مسئولیت نگه‌داری و به‌روزرسانی با شما است.

جدول مقایسه کارتخوان امانی و شخصی

جدول زیر به شما کمک می‌کند تا تفاوت‌های کلیدی این دو مدل را بهتر درک کنید:

توصیه کارشناسی: برای کسب‌وکارهای نوپا، مشاغل سیار، فریلنسرها و کسب‌وکارهایی با فروش فصلی یا نوسانی، خرید کارتخوان شخصی به دلیل انعطاف‌پذیری بالا، عدم نیاز به جواز کسب و نداشتن محدودیت تراکنش، بهترین گزینه است. برای کسب‌وکارهای بزرگ و با ثبات با حجم تراکنش بالا که در مکانی ثابت فعالیت می‌کنند و تمامی مجوزهای لازم را دارند، کارتخوان بانکی می‌تواند به دلیل عدم نیاز به پرداخت هزینه اولیه دستگاه، یک انتخاب مقرون‌به‌صرفه باشد.

بیشتر بخوانید: معرفی دستگاه کارتخوان و امکانات متنوع آن

راه‌اندازی فروشگاه آنلاین حرفه‌ای با سی‌فایو

اگر می‌خواهید فروشگاهتان را از دنیای فیزیکی به دنیای آنلاین گسترش دهید، سی‌فایو (See5) بهترین بستر برای ساخت سایت فروشگاهی یکپارچه و آماده فروش است. سی‌فایو به‌صورت اختصاصی امکان اتصال به نرم‌افزارهای حسابداری را فراهم کرده تا تمامی تراکنش‌های شما به‌صورت خودکار در سیستم مالی ثبت شود. علاوه بر این، اتصال سایت به انواع درگاه پرداخت نقدی و اقساطی مانند اسنپ‌پی و پلتفرم‌های مقایسه قیمت مانند ترب، ایمالز و دیوار به شما کمک می‌کند محصولاتتان را در معرض دید هزاران مشتری جدید قرار دهید.

همچنین در آینده، قابلیت اتصال به دستگاه کارتخوان در سی‌فایو فراهم خواهد شد تا پرداخت‌های حضوری و اینترنتی شما به‌صورت یکپارچه در سایت و نرم‌افزار حسابداری ثبت شوند؛ قابلیتی که دیگر بعد از آن نیازی به ثبت دستی اطلاعات یا تطبیق فاکتورها نخواهید داشت.

نتیجه‌گیری

انتخاب انواع دستگاه پوز و کارتخوان تنها یک خرید ساده نیست، بلکه تصمیمی راهبردی و نوعی سرمایه‌گذاری برای آینده‌ی کسب‌وکار شما است. همان‌طور که مشاهده کردید، هر یک از انواع دستگاه کارتخوان برای پاسخ به نیاز خاصی طراحی شده‌اند؛ مدل‌های ثابت مناسب فروشگاه‌های پرتردد هستند، مدل‌های سیار انعطاف لازم را برای مشاغل پویا فراهم می‌کنند و مدل‌های هوشمند اندرویدی با امکانات مدیریتی پیشرفته، تجربه‌ای یکپارچه و مدرن را رقم می‌زنند.

در کنار انتخاب نوع دستگاه، تصمیم‌گیری میان کارتخوان شخصی یا امانی و آگاهی از الزامات مالیاتی، نقش مهمی در مدیریت هزینه‌ها و میزان انعطاف‌پذیری شما دارد. با شناخت دقیق ویژگی‌ها و تفاوت‌های هر گزینه، می‌توانید بهترین نوع دستگاه پوز را متناسب با ساختار و نیاز کسب‌وکارتان برگزینید و آن را به ابزاری مؤثر برای رشد پایدار و حرفه‌ای تبدیل کنید.

سوالات متداول

کدام نوع دستگاه کارتخوان برای کسب‌وکار من مناسب‌تر است؟

برای کسب‌وکارهای ثابت مانند فروشگاه‌ها، کارتخوان ثابت بهترین انتخاب است؛ اما اگر خدمات را در محل مشتری ارائه می‌دهید، کارتخوان سیار یا اندرویدی گزینه‌ای کارآمدتر است.

تفاوت کارتخوان شخصی (تملیکی) و بانکی (امانی) چیست؟

در کارتخوان شخصی، مالک دستگاه خودتان هستید و محدودیتی در جواز یا تراکنش ندارید؛ اما کارتخوان بانکی رایگان و تحت مالکیت بانک است و نیاز به مجوز کسب و حداقل تراکنش ماهانه دارد.

 آیا برای گرفتن کارتخوان شخصی نیاز به جواز کسب دارم؟

خیر، معمولاً نیازی به جواز کسب نیست و ارائه مدارک هویتی کافی است؛ به همین دلیل، کارتخوان‌های شخصی میان مشاغل خانگی و سیار محبوبیت زیادی دارند.

دستگاه کارتخوان اندرویدی چه مزیتی نسبت به مدل‌های معمولی دارد؟

کارتخوان‌های اندرویدی علاوه بر پرداخت، امکاناتی مثل مدیریت موجودی، صدور فاکتور، باشگاه مشتریان و نصب نرم‌افزارهای حسابداری را هم ارائه می‌دهند؛ درواقع یک سیستم مدیریتی کامل هستند.

آیا دستگاه کارتخوان نیاز به اینترنت دائمی دارد؟

بستگی به نوع دستگاه دارد. مدل‌های ثابت معمولاً از خط تلفن یا شبکه LAN استفاده می‌کنند، درحالی‌که مدل‌های سیار و اندرویدی از سیم‌کارت 4G یا Wi-Fi برای اتصال استفاده می‌کنند.